Rola oleju silnikowego w ciągniku
Wszyscy znają słynne porzekadło – bez smarowania nie pojedziesz. W przypadku motoryzacji, rolnictwa jest tak samo. Sercem każdego ciągnika rolniczego jest jego silnik spalinowy, który jest źródłem energii do pracy, jazdy, źródłem mocy dla układów hydraulicznych czy pneumatycznych. Warto o niego dbać, gdyż zadbany silnik poprzez odpowiedni dobór oleju czy jego regularne wymiany, odwdzięczy się dobrą, długą i bezawaryjną pracą. Olej w motorze ciągnika tworzy film olejowy – przywierającą do elementów wewnętrznych silnika warstwę, która uszczelnia, nadaje poślizg, poprawia kompresję i osiągi silnika w odpowiednich fazach spalania. Nieprawidłowy dobór oleju, jego niskie ciśnienie lub brak powoduje stopniowe obniżanie jego wydajności, aż do zatarcia. Mechanicy, specjaliści od silników niejednokrotnie stwierdzili w naszej obecności, że 90% problemów z silnikiem, układem tłokowym czy korbowym wynika z niedbałości o olej silnikowy.
Parametry oleju silnikowego – klasyfikacja SAE
Każdy olej silnikowy na swoim opakowaniu posiada istotną informację, parametr składający się z dwóch wartości – pierwszej liczbowo-znakowej i drugiej, separowanej myślnikiem – samej liczbowej. Jest to tak zwana klasyfikacja SAE. Weźmy pod uwagę na przykład olej 15W-40. W tym przypadku, pierwsza wartość, 15W (W oznacza Winter – zima, z angielskiego) oznacza lepkość w niższych temperaturach, natomiast 40 oznacza lepkość w wyższych temperaturach. Wróćmy do oznaczenia z przyrostkiem W – im niższa wartość liczbowa w tej części parametru oleju, tym olej jest lepiej dostosowany do pracy zimą. Im niższy też z pierwszy z parametrów, tym olej jest syntetyczny. Olej 5W jest olejem syntetycznym, 10W jest olejem półsyntetycznym, 15W jest olejem mineralnym.
Co ile wymieniać olej silnikowy w ciągniku?
Warto w tym miejscu zwrócić się do instrukcji dołączonej do naszego ciągnika rolniczego. W niej są zawarte wszelkie informacje o resursie motogodzinowym, po którego przekroczeniu powinno dokonać się wymiany oleju. Średnio konieczność wymiany oleju w silniku zachodzi po 400-600 mth. Każdy ciągnik jednak będzie miał określony ten parametr czasowy w swojej instrukcji, niezależnie od tego, czy będzie to starszy ciągnik jak Ursus C-330, Ursus C-385, czy Zetor, czy także nowy Fendt czy John Deere. Warto czytać instrukcje eksploatacyjne, w niej jest zawartych więcej przydatnych informacji dotyczących olejów także innych komponentów.
Jaki producent oleju będzie odpowiedni dla mojego ciągnika?
Fusch, a może Mobil? Elf, a może Total? Lotos Turdus, a może Mannol? Valvoline, a może Motul? Przyjrzeliśmy się wynikom testów olejowych przeprowadzonych przez Piotra Testera z serwisu uszlachetniacze.blogspot.com. Testy prowadzone były w czterech rundach. I tak spośród olejów o charakterystyce SAE dla 5 minutowego w temperaturze normalnej najlepiej wypadł olej Red Line 40WT Race Oil 15W40. Nieco gorzej od niego wypadł Liqui Moly, Elf, Mobil, Shell. W drugiej rundzie, przy 5 minutowym teście w temperaturze 100 stopni Celsjusza, najlepiej wypadł Castrol GTX High Mileage 15W40. Nieco gorzej wypadł Mannol Standard 15W40 i wspomniany wcześniej Red Line. Czy na podstawie powyższych, można wyciągnąć jakieś wnioski? Podsyłamy odnośnik do przeprowadzonych testów poniżej.
Jaki olej do ciągnika z DPF / FAP i EGR?
Coraz bardziej restrykcyjne normy spalin wymuszają na producentach ciągników rolniczych i kombajnów nowe rozwiązania, które wdrażane są w motorach tych maszyn. W tym celu wprowadzono rozwiązania związane z recyrkulacją spalin – EGR, a także rozwiązania związane z filtrami cząsteczek spalin – mokrymi FAP i suchymi DPF. Systemy te mają na celu zwiększyć czystość spalin zmniejszając zawartość szkodliwych substancji w nich zawartych. Jaki olej stosować do ciągników rolniczych z tymi systemami? Wyżej wymienione systemy są stosunkowo nowymi rozwiązaniami, dlatego też zaleca się sprawdzenie w instrukcji obsługi, jaki olej powinien być lany do danego modelu ciągnika z wyżej wymienionymi systemami.
Jaki olej do traktora rolniczego z AdBlue?
AdBlue to system domieszkowania spalin, za filtrem DPF/FAP, a przed katalizatorem, za pomocą wodnego roztworu mocznika. Spaliny rozkładają się na amoniak i dwutlenek węgla. Cały system na na celu redukcję tlenków azotu. Amoniak reagując z tlenkami azotu tworzy wolny, nieszkodliwy azot i parę wodną. W samochodach osobowych z systemem Adblue zaleca się stosowanie nieco innych olejów silnikowych, niż dla samochodów bez tego systemu. Tak przykładowo dla samochodów z grupy PSA i silnikami HDi, bez systemu Adblue, zaleca się olej charakterystyki 5W40. Natomiast nowe modele z systemem Adblue zalewane są olejem o charakterystyce 0W40. Jakiego oleju używać do ciągnika z Adblue? Ponownie sugerujemy sprawdzenie w instrukcji danego modelu ciągnika rolniczego.
Lepkość oleju dla ciągnika
Wracają jeszcze do klasyfikacji SAE, jest ona determinowana na podstawie właściwości lepkości silnika w niskich i wysokich temperaturach. Lepkość charakteryzowana jest w dwóch parametrach: lepkości dynamicznej i kinematycznej. Wyższa lepkość kinematyczna zapewni lepsze umocowanie cząsteczek oleju na elementach silnika, ale z drugiej strony, silnik będzie miał większe opory przy pracy, rozruchu i skrajnych temperaturach. Najlepiej widać jakość lepkości, kiedy spadają temperatury i przelewanie oleju trwa zdecydowanie dłużej, niż latem. Rolnicy doskonale znają te problemy, szczególnie, kiedy do przelania jest duża ilość oleju do układu. Lepkość jest często mylona z gęstością. Dłuższe przelewanie oleju przy niskich temperaturach spowodowane jest lepkością oleju.
Charakterystyka jakościowa olejów do ciągników
Rolnicy kupując oleje do ciągników często spotykali się z oznaczeniami olejów klasy CC lub CB, szczególnie w odniesieniu do popularnych niegdyś i w zasadzie dzisiaj, olejów Superol zwykle stosowanych w ciągnikach Ursus C-330, Ursus C-360. - olej klasy CC – pasuje do silników diesla wolnossących i doładowanych przy średnich i dużych obciążeniach, - klej klasy CB – pasuje do silników diesla przy przeciętnych obciążeniach, ale zasilanych paliwami o możliwie gorszej jakości.